ZE, EINGO AL DEU?

Hitzak, esaldiak, silaba erdiek ordezkatu dituzten herrian bizi gara, lagunarteko egitasmoak ezkerretik eskuinerako edo goitik beherako lepo mugimendu soilaz zehazten ditugun gizartean. Tartean-tartean ahoskatutako galde-erantzun laburrekin arrakalatutako isiltasun eta onomatopeiez bete zaizkigu kaleak. Eskolaz kanpoko ordutegi itogarriek indargabetu dituzte gaztetxoen elkarrizketak, Play Stationek, Game Boyek, telebistak, komunikabideek komunikazioa. Egun, mundua irakurtzera hurreratzen diren jubilatuen sostengu dira behinola neska-mutilen jolas eta solasen lekuko izandako parkeko bankuak. Herriko balkoirik ponpoxoenetan orduak zersuma arintzen dituen loroak ere ez du alpistea beste ahogoxagarririk aspaldian, etxekoandreak, nekagarri iritzita, berehala utzi baitzion bere izena errepikatzeari. Maitasunetik maiztasunerako kontsonantean, eztarri parean edo trabatzen zaigun hizkuntza da gurea, irakinaldiak irakinaldi, odolbideetatik kanpo nekez mintzo dena. Beso-zangoetako muskulu eta giharrak indartzeko baino, mihia eta burmuina trebatzeko gimnasioak behar genituzke. Ez al duzue uste?

Non dira lotsagorritutako maitasun aitortzak? Non umorez zorroztutako ziriak, labaderoan zipriztindutako trapu zaharrak, balkoitik balkoirako hitz-aspertuak? Gune eta une jakinetara mugatu ditugu solaserako esparruak, erregistro jaso-formal-espositiboetara eguneroko jardunak. Mihiari barik, bolalumari eragiten irakasten diegu ikasleei, sekula mihiratuko ez dituzten hitzen sinonimoak barneratzen, hemezortzi letrako adizkiak ahoskatzen. Hitanoa atzoko euskaldunen harribitxia izango da bihar-etzi, muga-marrarik gabeko irudi kolore-bakarra Koldo Zuazoren euskalkien mapa. Ez al duzue uste?

Oraintxe da garaia, nork bere baitako ertzak leundu eta mamia azaleratzekoa, denborak maiztutako argazki zuri-beltzak koloreztatzekoa, egin eta eragitekoa. Zuzen, jator; zuzen eta jator, egoki. Zuzen, jator eta egoki. Jarioa arindu, sormena hostogabetu eta irudimena hegatzeko espazioak behar ditugu, Euskal Herriak. Euskal Herriak bai, eta euskara; euskalkiek, jergek, esaerek, esamoldeek, unean uneko eta tokian tokiko erregistroek, esan-indarrak, goxotasunak, hurbiltasunak eta elkarreraginak definituko dutena. Ze, eingo al deu?